Με τον όρο κνίδωση περιγράφουμε ουσιαστικά μια ομάδα νοσημάτων που κλινικά χαρακτηρίζονται από την εμφάνιση πομφών, ή/και αγγειοιδήματος. Οι πομφοί πρακτικά είναι «κοκκινίλες» στο δέρμα που συνοδεύονται από έντονο κνησμό και έχουν παροδικό και «μεταναστευτικό» χαρακτήρα. Αυτό σημαίνει ότι διαρκούν από λίγα λεπτά ως κάποιες ώρες για να εξαφανιστούν και να εμφανιστούν στη συνέχεια σε άλλες θέσεις του σώματος. Από την άλλη μεριά το αγγειοίδημα είναι σοβαρότερη μορφή αλλεργίας που εμφανίζεται με «πρηξίματα» σε διάφορες περιοχές του σώματος, συνήθως χωρίς συνοδό κνησμό.
Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων κνίδωσης δεν αναγνωρίζεται κάποιο συγκεκριμένο αίτιο, ως υπεύθυνο για την έκλυσή της και σε αυτή την περίπτωση η κνίδωση ονομάζεται αυθόρμητη, ή αυτόματη. Από την άλλη μεριά έχουμε την επαγόμενη κνίδωση, στην οποία αναγνωρίζεται το υπεύθυνο αίτιο που συνήθως είναι κάποιο φυσικό αίτιο, όπως το κρύο, η επαφή με το νερό, η πίεση, η θερμότητα, η φυσικά άσκηση, ή ακόμα και η ηλιακή ακτινοβολία. Συμπληρωματικά, να διευκρινίσω πως η κνίδωση δεν διακρίνεται μόνο με βάση τα αίτια που την προκαλούν, αλλά και βάσει της χρονιότητάς της. Έτσι όταν η διάρκειά της είναι κάτω από 6 εβδομάδες τη χαρακτηρίζουμε ως «οξεία», ενώ όταν επιμένει πέραν αυτού του χρονικού ορίου την ονομάζουμε «χρόνια».
Η κνίδωση είναι ένα συχνό πρόβλημα που αφορά εξίσου και τα δύο φύλα. Αναφορικά με την ηλικία, μπορεί να προσβάλει οποιαδήποτε ηλικιακή ομάδα, ωστόσο είναι συχνότερη στις νεότερες ηλικίες. Όπως είναι κατανοητό, οι νεότερες ηλικίες βιώνουν εντονότερα τις επιπτώσεις της κνίδωσης, καθώς βρίσκονται στην πιο παραγωγική και διαδραστική σε επίπεδο κοινωνικοποίησης φάση της ζωής τους που αναγκαστικά περιορίζεται λόγω του έντονου κνησμού, του ορατού από τους άλλους εξανθήματος και του φόβου εκδήλωσης μιας σοβαρότερης μορφής αλλεργίας.
Η οξεία κνίδωση, όπως ήδη αναφέρθηκε, δεν διαρκεί πάνω από 6 εβδομάδες. Ωστόσο, η διάρκεια της χρόνιας κνίδωσης, δυστυχώς δεν μπορεί με ακρίβεια να προβλεφθεί. Ουσιαστικά, μπορεί να διαρκέσει από αρκετούς μήνες ως κάποια έτη.
Σε επίπεδο διάγνωσης, το νόσημα δεν έχει ιδιαίτερες δυσκολίες. Συγκεκριμένα, ο έντονος κνησμός και ο μεταναστευτικός χαρακτήρας του εξανθήματος αρκούν συνήθως για να τεθεί με ασφάλεια η διάγνωση του νοσήματος.
Η επίδραση που έχει η κνίδωση στην ποιότητα ζωής των πασχόντων είναι πολύ σημαντική. Ο βασανιστικός κνησμός περιορίζει την καθημερινότητα, την επαγγελματική, προσωπική και κοινωνική ζωή. Η κόπωση που προκαλεί η νόσος σχετίζεται και με την επίδρασή της στον ύπνο, ο οποίος είναι διαταραγμένος, οδηγώντας σε σταδιακή ψυχική και σωματική εξάντληση των ασθενών.
Στο ειδικό Τμήμα Κνίδωσης στο νοσοκομείο μας παρακολουθούμε και διαχειριζόμαστε μεγάλο αριθμό ασθενών με κνίδωση και χρησιμοποιούμε διάφορα «εργαλεία» για αυτό το σκοπό. Πλην της αξιολόγησης που γίνεται από τον θεράποντα ιατρό, και οι ίδιοι οι ασθενείς συμμετέχουν σε αυτή τη διαδικασία, μέσα από τα εδικά ερωτηματολόγια που τους ζητούμε να συμπληρώνουν. Ο χρόνος παρακολούθησης δεν είναι σταθερός και εξατομικεύεται ανάλογα με το είδος της κνίδωσης, τη βαρύτητα και τις ανάγκες του ασθενούς. Συνήθως κυμαίνεται από 1 ως 3 μήνες.
Ο θεραπευτικός στόχος για έναν ασθενή με κνίδωση είναι να καταφέρουμε να τον απαλλάξουμε τελείως τόσο από το εξάνθημα, όσο και από το βασανιστικό κνησμό.
Η αλήθεια είναι πως τα τελευταία χρόνια έχει γίνει μια μικρή επανάσταση στο κομμάτι της θεραπείας της χρόνιας αυθόρμητης κνίδωσης και τα καλά νέα είναι πως ο θεραπευτικός στόχος, δηλαδή ο απόλυτος έλεγχος του κνησμού και του εξανθήματος, είναι εφικτός σχεδόν για όλους τους ασθενείς. Με αυτό το δεδομένο, η πρότασή μας για αυτούς που έχουν συμπτώματα σαν αυτά που αναφέραμε παραπάνω, είναι να επισκεφθούν να κλείσουν το ραντεβού τους στον ειδικό δερματολόγο και να εμπιστευθούν τις θεραπευτικές του προτάσεις για να καταφέρουν να απαλλαγούν από την κνίδωση και τις βασανιστικές της επιπτώσεις.
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Δερματολογίας Α.Π.Θ
Β΄ Δερματολογική Κλινική, Παπαγεωργίου Γ.Ν.Θ
